زالو درمانی
چكيده (ABSTRACT)
جانورشناسان تاكنون 650 نوع زالو را شناسايي كردهاند كه 50 نوع آن از خوردن پستانداران تغذيه ميكنند.
برخي از انواع زالو فوقالعاده خطرناك و بيماريزا ميباشند اما گونههاي متعددي از زالوها وجود دارند كه اثرات درماني جالب توجهي دارند. ماده آنتي كوآگولان (ضد انعقادي) كه در بزاق زالو موجود است بنام هيرودين موجب رقيق شدن خون، بازشدن عروق بسته و بالطبع افزايش خونرساني و اكسيژناسيون موضع ميگردد. پيشبيني ميگردد حداقل يكصد نوع ماده ويژه با اثرات درماني گوناگون توسط زالو ترشح ميشود. اكنون در شمار كثيري از كلينيكهاي معتبر اروپا و آمريكا از زالو جهت رقيق شدن خون متعاقب آنژيوپلاستي قلب، گرافتهاي پوستي و پيوند اعضاء ( جهت تسريع خونرساني موضع و پيشگيري از انعقاد خون در عروق)، واريس، ضايعات پوستي و زيبايي پوست و حتي تقويت سيستم ايمني بدن، استفاده طبّي بعمل ميآيد.
حتي كشورهايي نظير روسيه و انگلستان از رهآورد صادرات زالو درآمد هنگفتي براي اقتصادشان فراهم كردهاند. در طب سنتي ايرانيان كاربرد زالو بسيار وسيع بوده و در بيماريهاي خوني و عفوني، فشارخون، سكته قلبي، بيماريهاي چشمي، پوستي، واريس، بواسير، آبسههاي چركي و . . . مورد استفاده قرار گرفته است.
در طب افواهي (عاميانه) مردم ايران نيز زالو همانند حجامت و فصد بعنوان يك رفتار درماني و پيشگيري پذيرفته شده و شناخته شده حضور داشته است و مردم شهر و روستاي ايران ميدانستند كه علاج بسياري عفونتها و زخمها و كسالتهاي بدن با زالو اندازي ممكن است.
حكيم جرجاني در كتاب سوم ذخيره خوارزمشاهي اشارهاي به نحوه استعمال زالو و جايگاه درماني آن كرده منفعت زالواندازي را بيشتر در بيماريهاي پوستي ميداند و معتقد است ابتدا بايد تن را با فصد و مسهل پاكيزه كرد و سپس زالو انداخت.
در انتهاي مقاله گزارش درمان چند نوع بيماري صعبالعاج به توسط زالو آمده است.
پيشنهادات زير منطقي بنظر ميرسد :
1ـ وزارت بهداشت با همكاري وزارت جهاد كشاورزي، اقدام به تكثير و توزيع نژادهاي مرغوب زالوهاي يكبار مصرف نمايد و حتي در امر صادرات آن نيز سرمايهگذاري شود.
2ـ پژوهشهاي كاربردي و مفصل از سوي مراكز دانشگاهي و تحقيقاتي كشور روي فوايد و جنبههاي درمان و يا خطرات احتمالي زالواندازي صورت گيرد و اطلاعات حاصل شده در اختيار علاقمندان و پزشكان قرار گيرد.
3ـ جهت قطع هرگونه سوء استفاده احتمالي و پيشگيري از انتقال بيماريهاي واگيردار نظير هپاتيت و ايدز مراكز اختصاصي و تأييد شده و داراي مجوز از سوي وزارت بهداشت و امر زالودرماني اختصاص يابد و به عموم معرفي شود.
متن مقاله
زالو از 2500 سال قبل در هند، يونان، روم، ايران و سپس در اروپا مورد استفاده پزشكي داشته است. در قرن نوزدهم از اين جانور كوچك براي درمان هر دردي از جمله سردرد، تب، زخمهاي عفوني شده، دمل و آبسه، ورمها، هموروئيد و . . . استفاده ميشده است. بدليل اثر ضد انعقادي هيرودين (Hirudin) بزاق زالو، امروزه در تحقيقات جديد ثابت شده است كه پس از عمل جراحي آنژيوپلاستي قلب و بطور كلي در بيماريهاي كرونري قلب، زالو ميتواند نقش مؤثري ايفا كند و Risk جراحي و Side Effect و خطر حملات قلبي را به حداقل كاهش دهد. در هندوستان 20بيمار با واريس اندام تحتاني (پيشرفته) كانديد زالو درماني شده و پاسخ درماني شگفتآوري مشاهده شده و تمامي بيست نفر (100% بيماران مورد مطالعه) كاملاً درمان شدند.
ريكاو و كولين آمريكايي در مقالهاي تحت عنوان كاربردهاي نوين زالو درماني گزارش اثر شگفتانگيز زالو درماني در بهبودي پيوند Rejecct شده انگشت قطع شده دست يك كودك سه ساله و گرافت عضلاني گردن يك مرد 67 ساله را قيد كردهاند.
سابقه زالو تراپي به 1500 سال قبل از ميلاد در مصر باستان بر ميگردد. در قرن 19 در آمريكا از زالو براي درمان هموروئيد، بيماريهاي لثه و دهان و بيماريهاي متنوع ديگري استفاده ميشد.
مشاهده مردي كه پاي گانگرن شده وي (كه در آستانه Amputation قرار داشت) توسط زالواندازي، نجاتيافته بود انگيزه تحقيق ما روي زالو و جايگاه درماني زالو در طب آلوپاتي و آلترناتيو شد.
زالو جزو نرمتنان تكجنسي ميباشد كه 650گونه آن شناسايي شده و 50نوع آن از خون پستانداران تغذيه ميكند. زالوي طبي Hirudo Medicinalis نام دارد و مشخصه آن نوارهاي سبز زيتوني تا سبز لجني در پشت آن است. زالوهاي سياهرنگ يا سرمهاي رنگ و يا زالوي بسيار درشت (بزرگتر از 12 سانتيمتر) اغلب نامناسب و خطرناك ميباشند.
محققين هندوستان طي بررسيهاي علمي متوجه شدند كه زالو خون سياهرگي مملو از Co2 را به خون شرياني حاوي O2 ترجيح ميدهد و در مكيدن خون، عروقي را انتخاب ميكند كه داراي غلظت بالاتر و خون فاسدتر ميباشند.
زالو از سويي خون آلوده و فاقد O2 را تخليه ميكند و از سوي ديگر بزاق خود را كه حاوي مادهاي آنتيكوالاگون (هيرودين) و احتمالاً بيش از يكصد نوع ماده bioactive (مثلاً تركيبات پروستا سايكلين فرم و پروتئيني شبيه گيرندههاي نيكوتينيك استيل كولين) ديگر ميباشد، به موضع تزريق ميكند. يعني دو عمل تصفيه خون و ترقيق خون را همزمان انجام ميدهد و بالطبع اين خون سالم سازي شده به كنترل عفونتها و عملكرد بهتر سلولهاي دفاعي خون و سيستم ايمني و افزايش اكسيژناسيون بافتها منجر خواهد شد.
امروزه در مهار Venous Congestion (مهمترين كمپليكاسيون جراحيها پلاستيك و ميكروسكوپي و پيوند اعضاء و گرافتهاي پوستي) زالو به خوبي عمل ميكند و مانع احتقان خون، هماتوم، ادم، ترومبوز و نكروز عضو يا فلاپ پيوند زده شده ميگردد(البته زالو در نارسايي شرياني يا ايسكمي بافتي چندان موثر نيست و infectionهاي مشاهده شده پس از زالو تراپي در چنين بيماراني بوده است).
Gerald و James ضمن معرفي Case هاي متعدد و متنوعي كه با متد زالودرماني Reject پيوند عضو قطع شده آنها بهبودي يافته، بحث كاملي پيرامون عفونتهاي متعاقب زالو و آنتيبيوتيك تراپي آن ارائه داده است.
زاخارسكي و همكارانش در Report خود بيماري با ملانوم بدخيم متاستاتيكي را معرفي كردند كه طي سه جلسه زالو درماني كاملاُ مداوا شده است (تحريك رشد سلولهاي سرطاني ملانوم به دليل آنزيم مترشحه از سلولهاي ملانوم است كه هيدرودين بزاق زالو مهار كننده اين آنزيم است.)
دكتر NAZAR در Lik Sprava 1998 Aug شرح درمان ميوكارديت عفوني را با هيريدوتراپي آورده است.
پژوهشگران دپارتمان فارماكولوژي دانشگاه كنتاكي از لحاظ بيوشيمي مقايسهاي ميان هپسارين و هيرودين به عمل آوردند كه اثر اختصاصيتر هيرودين نسبت به هپارين را به دليل زير توجيه كردهاند :
1ـ هيرودين براي فعال شدن نياز به كوفاكتور ندارد
2ـ هيرودين اثرات پايدار و يكنواخت dose-dependent دارد
3ـ هيرودين اثر مستقيم روي مهار ترومبين دارد
4ـ هيرودين toxicity (مسموميت) نميدهد.
جوزف آيتون جراح ترميمي بيمارستان ماساچوست ايالات متحده در سال 1985 وازنش(Reject) پيوند گوش يك پسربچه را با زالو مرتفع ساخت.
امروزه جامعه جراحان انگلستان پس از مشاهده اثرات معجزه آساي زالو در جراحيهاي پلاستيك و گرافتهاي پوستي و پيوند اعضاء، كاربرد زالو پس از پيان جراحي و حتي در حين عمل، را كاملاً پذيرفتهاند و مورد تأكيد قرار ميدهند.
پروفسور ايواليو از دانشگاه مونپليه (فرانسه) معتقد است هنوز تمامي اسرار و خواص مثبت پزشكي زالو كشف نشده است و دست كم ده اثر درماني براي زالو قائل است.
در كشور روسيه درمان با زالو بسيار رواج يافته است بطوري كه بيماريهاي مختلف از سردرد و بيماري قلبي و پوستي گرفته تا حتي ضعف قواي جنسي را با زالو اندازي معالجه ميكنند.
در مسكو و اوكراين كرمهاي آرايشي جهت رفع چروك صورت ابداع شده است كه ماده مؤثره آن از زالو استحصال شده است.
در اوايل قرن نوزدهم سالانه 30ميليون عدد زالو از آلمان به آمريكا صادر شده و مورد مصارف درماني و طبي قرار گرفته است.
در تحقيقات ارائه شده از سوي دانشگاه استانفورد كاليفرنيا كه در مجله لارنگوسكوپ (آگوست 1998) چاپ شده است، كاربرد زالو در جراحيهاي پلاستيك و ترميمي با درصد موفقيت بالايي همراه بوده است. (كاهش واپس زدن پيوندها و گرافتها)
پروفسور ميير، آلتون، اوخنر و هورتر معتقدند هر گونه كانون عفوني بدن را بوسيله زالو ميتوان ريشهكن كرد.
زاخارين روسي معتقد است زالو موجب انبساط عروق موضع نيز مي گردد و بلكه اثر وازودلاتاسيون عمومي بدن را براي آن قائل است چرا كه مشاهده ميشود كه در crise هيپرتنشن، پس از مصرف زالو، فشار به حد نرمال ر ميگردد.
هر زالو پنج تا پانزده ميلي ليتر خون مي مكد ( ده برابر حجم بدن خود ) طي مدت 60 - 15 دقيقه.
خونريزي پس از جدا شدن زالو 10 – 2 ساعت طول ميكشد ماده بيحسي تزريق شده توسط زالو در موضع سبب از بين رفتن درد حين نيش زدن و مكيدن خون ميشود.
هيرودين سبب:
1ـ مهار تبديل فيبرينوژن به فيبرين و بالطبع مهار انعقاد خون
2ـ شلشدن عضلات صاف ديواره عروق و بالطبع گشادشدن عروق(Vasodilatation)
3- افزايش و بهبود فلوي خون در دكتر آلبرت كراشينيوك در روسيه دو Case جالب بدين ترتيب معرفي كرده است.
1) كودكي 6 ساله با سابقه cp ـ فلج مغزي ـ كه مدت 5 سال توانايي راه رفتن نداشته است و پس از جلسات زالو درماني بخوبي راه رفته و علايم cp ناپديد شده است.
2) زن جواني با سابقه حملات آسم Status و نازائي. طي مرحله اول هيرودوتراپي آسم وي كاملاً بهبودي يافته و پس از مرحله دوم هيرودوتراپي باردار شده و صاحب فرزند ميگردد! جالب است بدانيم فقط 2% اطفال متولد شده داراي آپگار 10 ميباشند كه اين نوزاد داراي آپگار 10 بود(!)
دانشمندان سنپترزبورگ روسيه طي سالهاي 97ـ93 دو تئوري زير را درباره تواناييهاي درماني زالو اثبات كردهاند :
الف ـ bioenergetical effect : زالوها توانايي ايجاد ثبات در مناطق حياتي را دارند. در آزمايشگاههاي بيوفيزيك و بيومكانيك انستيتو كورتكوف روي اثر زالو در kirlian effect (پرتوافكن luminescence بافتهاي بيولوژيك در ميدانهاي الكترومغناطيسي با فركانس بالا) مطالعه شده و متوجه شدند كه پس از زالو تراپي افزايش luminescence را شاهد هستيم و بطور قابل ملاحظهاي افزايش پايداري انرژتيك و سازههاي اطلاعاتي در بافتها را شاهد هستيم كه با هيچ متد درماني ديگري اين افزايش حاصل نميشود.
ب ـ neiro-throphical effect : ترشحات زالو موجب تحريك رشد نرونها و نورودندريتها و ترميم و نوسازي آنها ميگردد. اين كشف ميتواند افق روشني در درمان بيماريهاي ناعلاج CNS پاركينسون، اسكلروزيس(MS).CVA. ترومبوز عروق مغز، آلزهايمر و . . . براي ما باز كند.
كرسي زالو درماني سنپترزبورگ (MAPS) در آخر توصيه ميكند : ما معتقديم هر پزشكي اعم از جراح آنكولوژيست، ارتوپد، دندانپزشك، ژينكولوژيست و . . . بايستي تواناييهاي درماني زالو را بشناسد و استفاده كند. زالو توانايي درمان گروه متنوعي از بيماريها را دارد نظير : زخم معده، كوليت، پروستاتيت، برونشيت، التهابات كبد و كيسه صفرا، گاستريت، هموروييد، اغلب بيماريهاي پوستي، اسپاسم عضلاني، واريس، نازائي، آدنوم پروستات، ناباروري مردان، كاهش ميل جنسي(Impotnce)، الكليسم، ترك اعتياد(مواد مخدر).
دكتر Sawyer از مؤسسه تحقيقاتي بيوفارم انگلستان معتقد است كه در دهان زالو آنزيم ژاله مانندي بنام Orgelase موجود است كه در درمان بيماريهاي چشمي و آرتريت روماتوئيد كاملاً كارآيي دارد. فرانسه در سال 1850 بيش از صد ميليون زالو از روسيه وارد كرده است و در سالهاي 1950 تنها در شهر فيلادلفياي آمريكا 000/750 زالو استفاده شده است.
اخيراً مطالعاتي نيز در دست اقدام است پيرامون تأثير زالو در كنترل و بهبودي تومورهاي سرطاني كه اميد ميرود به محافل علمي جهان عرضه گردد.
مقالات و گزارشات علمي فراواني پيرامون تكنيكهاي زالو اندازي، نحوه آمدهسازي رواني بيمار.
مراقبتهاي پس از زالو اندازي، روش نگهداري و تكثير زالو و دهها عنوان ديگر در مدلاين و كتب رفرانس leech therapy به چشم ميخورد كه جمعبندي آنها در اين مقاله ممكن نبود.
نظرات شما عزیزان: